http://santoshg.blogspot.com/2006/12...d-verse-7.html
माण्डुक्योपनिषद (Mandukya Upanishad) - Verse 7
नान्तःप्रज्ञं न बहिष्प्रज्ञं नोभयतःप्रज्ञं न प्रज्ञानघनं न प्रज्ञं नाप्रज्ञम् ।
अदृष्टमव्यवहार्यमग्राह्यमलक्षणं अचिन्त्यमव्यपदेश्यमेकात्मप्रत्ययसारं प्रपञ्चोपशमं शान्तं शिवमद्वैतं चतुर्थं मन्यन्ते स आत्मा स विज्ञेयः ॥ 7 ॥
naantahpragyam na bahishhpragyam nobhayatahpragyam na pragyaanaghanam na pragyam naapragyam,
adrishhtamavyavahaaryamagraahyamalakshanam achintyamavyapadeshyamekaatmapratyayasaaram prapanchopashamam shaantam shivamadvaitam chaturtham manyante sa aatamaa sa vigyeyah
Translation:
na (न) - No/Not
antah (अन्तः) - Inside/Inner/Internal
pragyam (प्रज्ञम्) - Knowable/Acquaint able/Knowing
bahis (बहिस्) - Outside/Outward/Outer/Excluded/External
ubhayatah (उभयतः) - On both side/In both cases
pragyaan (प्रज्ञान) - Cognisance/Knowing
ghanam/ghana (घनम्/घन) - Dense/Dark/Solid/Hard
apragyam (अप्रज्ञम्) - a (अ) + pragyam (प्रज्ञम्) - Non-knowable/Non-knowing - Unknowable
adrishhtam (अदृष्टम्) - a (अ) + drishhtam (दृष्टम्) - Non-seeable/Non-viewable - Invisible
avyavahaaryam (अव्यवहार्यम्) - a (अ) + vyavahaaryam (व्यवहार्यम्) - Non-actionable/Non-interact-able.
agraahyam (अग्राह्यम्) - a (अ) + graahyam (ग्राह्यम्) - Non-grasp-able/Non-comprehensible - Imperceptible/Incomprehensible
alakshanam (अलक्षणम्) - a (अ) + lakshanam (लक्षणम्) - Non-characteristic - Not having any characteristics.
achintyam (अचिन्त्यम्) - a (अ) + chintyam (चिन्त्यम्) - Non-reflection-able/Non-thinkable - Inconceivable
avyapadeshyam (अव्यपदेश्यम्) - a (अ) + vyapadeshyam (व्यपदेश्यम्) - Non-mentionable
ekaatma (एकात्म) - eka (एक) + aatma (आत्म) - Single self
pratyaya (प्रत्यय) - Conception/Conviction/Notion/Idea
saaram (सारम्) - Substance/Quintessence
pra (प्र) - To/"used as prefix"
pancha (पञ्च) - Five
upashamam (उपशमम्) - Cessation/Abatement/Extinction/Calmness
shaantam (शान्तम्) - Peaceful
shivam (शिवम्) - Auspicious/Kind/Friendly/Gracious/Happy
advaitam (अद्वैतम्) - a (अ) + dvaitam (द्वैतम्) - Non-dual
chaturtham (चतुर्थम्) - Fourth
manyante (मन्यन्ते) - Deem/View as
sah (सः) - He
aatmaa (आत्मा) - Self/Soul/Spirit
vigyeyah (विज्ञेयः) - To be known
Composite words:
naantahpragyam (नान्तःप्रज्ञम्) - na + antah + pragyam (न + अन्तः + प्रज्ञम्); means, Not inward knowable.
na bahishhpragyam (न बहिष्प्रज्ञम्) - na + bahis + pragyam (न + बहिस् + प्रज्ञम्); means, Not outward knowable.
nobhayatahpragyam (नोभयतःप्रज्ञम्) - na + ubhayatah + pragyam (न + उभयतः + प्रज्ञम्); means, Not both side knowable.
na pragyanaghanam (न प्रज्ञानघनम्) - na + pragyaan + ghanam (न + प्रज्ञान + घनम्); means, Not unknown/Not unrecognised.
na pragyam (न प्रज्ञम्) - na + pragyam (न + प्रज्ञम्); means, Not knowable.
naapragyam (नाप्रज्ञम्) - na + a + pragyam (न + अ + प्रज्ञम्); means, Not unknowable.
ekaatmapratyayasaaram (एकात्मप्रत्ययसारम्) - eka +aatma + pratyaya + saaram (एक +आत्म + प्रत्यय + सारम्); means, Substance of the conception of the single self.
prapanchopashamam (प्रपञ्चोपशमम्) - pra + pancha + upashamam (प्र + पञ्च + उपशमम्); means, To extinction to five, where five are the elements of life; air, water, earth, fire and ether - End point.
Fragmented verse:
न अन्तः प्रज्ञम् न बहिस् प्रज्ञम् न उभयतः प्रज्ञम् न प्रज्ञानघनम् न प्रज्ञम् न अप्रज्ञम् ।
अदृष्टम् अव्यवहार्यम् अग्राह्यम् अलक्षणम् अचिन्त्यम् अव्यपदेश्यम् एक आत्म प्रत्यय सारम् प्र पञ्च उपशमम् शान्तम् शिवम् अद्वैतम् चतुर्थम् मन्यन्ते स आत्मा स विज्ञेयः
na antah pragyam na bahis pragyam na ubhayatah pragyam na pragyaanaghanam na pragyam na apragyam,
adrishhtam avyavahaaryam agraahyam alakshanam achintyam avyapadeshyam eka atma pratyaya saaram pra panch upashamam shaantam shivam advaitam chaturtham manyante sa aatamaa sa vigyeyah
Simple meaning:
Neither inward knowable, nor outward; not knowable from both ways. Neither unknown, nor knowable, nor unknowable. Invisible, non-interact-able, incomprehensible, not having any characteristics, inconceivable, non-mentionable, the substance of the conception of the single self, end point (of all), peaceful, auspicious, non-dual, deemed as fourth, he is self (Atma), he is to be known.
Bookmarks